Beslenme ve Diyetetik

Ben Profesör Doktor Aydan Ercan. Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimlerimi Hacettepe Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde tamamladım. Sahada uzun yıllar çalışarak deneyim kazandım ve bir noktadan sonra akademik hayata geçtim. Şu anda Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm başkanı olarak görevimi sürdürmekteyim. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi 2009-2010 eğitim-öğretim yılında açılmış olup Beslenme ve Diyetetik Bölümü de bu dönemde eğitim hayatına başlamıştır. İlk mezunlarını 2013 yılında vermiştir. O günden bu yana biz büyük bir talep görerek tam kapasite kontenjan doluluğuyla eğitimimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Buradaki en büyük amacımız toplumun ihtiyaç duyduğu ileriki nesillere sağlıklı bir yaşam biçimi kazandırmaya çalışacağımız beslenme eğitimini verecek, beslenme alışkanlıklarını kazanacak ve halkla birlikte hareket edecek, aydın, genç, bilimin ışığından ayrılmayan ve ne yaptığının bilincinde olan diyetisyenler yetiştirmek ve sağlık ordusuna onları dahil etmek. Bölümümüzün adı anlaşılacağı üzere Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Beslenme, yaşamın sürdürülmesi, sağlığın kazanılması veya güçlendirilmesi, hastalıkların tedavisi için ve verimliliğin artırılması amacıyla bilinçli yapılan bir davranış. Genel anlamlı bir davranış. Her alandan insanın uğraşı alanına girebilir. Ancak diyetetik dediğimizde, diyetetik çok daha farklı bir boyuta uzanabiliyor. Burada biz besin, insan ve sağlık etkileşimi üzerinden hareket ediyoruz. Dolayısıyla, beslenme geniş bir konu olurken diyetetik onun çok spesifiği olmuş, çok özel özelleşmiş bir alanı olarak karşımıza çıkıyor. Bölümümüzden diyetisyenler mezun ediyoruz dedik. Diyetisyenlik mesleği, sağlık meslek yasası olarak bilinen ve 1219 sayılı kanunda da üniversitelerin Sağlık Bilimleri fakültelerinden Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nü 4 yıllık lisans diploması ile bitiren sağlık meslek mensubu olarak tanımını almaktadır. Derslerimiz elbette ki anlaşılacağı üzere yoğun olarak beslenme ve diyetetik üzerine. Ancak insan ve beslenme dediğimizde insanı sadece fizyolojik olarak değil aynı zamanda sosyal ve psikolojik bir varlık olarak da düşününüz. Bu nedenle biz temel fen bilimleri, temel tıp bilimleri ve sosyal bilimler alanından da dersler alarak beslenme diyetetik derslerimizi güçlendirmekteyiz. Eğitimimizin ilk 3 yılı teorik ağırlıklı ancak uygulamalarla desteklenen dersler şeklinde devam ediyor. Laboratuvarlarımızda öğrencilerimiz teorik olarak aldıkları dersleri yaparak, görerek ve kendileri deneyerek öğreniyorlar. Daha sonraki tartışmalarda da nedenleri sonuçları açısından fikir sahibi, bilgi sahibi oluyorlar. Bizim 3 temel laboratuvarımız var 1. ve 3. sınıflar arasında. Bunlardan ilki beslenme ilkeleri laboratuvarı. Pişirme işlemlerinin, ısıl işlemlerin ve parçalanmaların besinlere nasıl etki ettiğini görüp, bunu biyokimya ve beslenmeye ilkeleri dersleri ile destekleyerek bir besinin bir insan üzerinde ne gibi etkiler yapabileceğini tartışarak öğreniyorlar. Keza besin kimyası laboratuvarımızda bir besini bileşimleri, yapısı, birlikte kullanılan diğer kimyasal maddelerle ortaya çıkardığı reaksiyonları öğrenmelerine yardımcı oluyor. En son olarak da antropometri laboratuvarımız var. İnsanların ampirik ölçümleri yani boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel çevresi, kas gücü gibi ölçülebilen bazı değerlerinden insanların beslenme durumlarının değerlendirilmesi bilgilerini bize kazandırabiliyor. Burada biz günümüzü değerlendirirken, kişilerin durumları hakkında geleceğe de bir ışık tutmuş olabiliyoruz. Beslenme ve diyetetik eğitim programı ilk 3 yılın haricinde, uluslararası bir prensip olarak 840 saatlik uygulamalı eğitim gerektirmektedir. Biz bu eğitimlerimizi hasta başında veya iş başı eğitimleri olarak da düşünüyoruz. biz bunları nerelerde gerçekleştiriyoruz? Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanelerinde, Trakya Üniversitesi mutfak ve yemekhanelerinde, bir yandan da Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kuruluşlarında: Devlet Hastanesi, toplum sağlığı merkezleri, aile hekimlikleri gibi yerlerde halka uzanarak, halka ulaşarak, klinikte veya toplum içerisinde gerçekleştiriyoruz.
Trakya Üniversitesi'nin sağladığı imkanlar dahilinde beslenme diyetetik öğrencileri de Erasmus programı ile öğrenci değişim gruplarına katılabiliyorlar. Diğer yandan yurt içinde de Mevlana ve Farabi değişim programlarından yararlanmaktalar. Bu tür programlar yararlı olabilmekte çünkü hem diğer yandan kendi meslektaşları ile gelecekteki meslektaşları ile çalışırken farklı okullarda ne tür uygulamaların olduğunu da görme fırsatını yakalayabiliyorlar. Trakya Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü belirli konularda her yıl bir sempozyum düzenliyor. Bu sempozyumlarımızın amacı hem yeni mezunlarımıza hem son sınıf öğrencilerimize hem de ilgi duyan diğer meslektaşlarımıza güncel bilgileri aktarabilmek. O sene o konuda ne yapıldıysa biz açıkçası o bilgileri toparlayarak çok yönüyle ele almaya çalışıyoruz. Başka bir aktivitemiz de 3. uluslararası beslenme ve diyetetik Kongresi, 2022 yılında Trakya Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünün ev sahipliğinde gerçekleşecek. Bunun yanı sıra öğrenci kulübümüzün katkılarıyla veya birlikte çalışarak iş birliği ile öğrencilerimiz için güncel beslenme toplantıları düzenlemekteyiz. Kariyer günleri düzenlemekteyiz. Öğrencilerimizin görmek istedikleri tabii bilimsel çerçevede, konuklarımızı burada ağırlamaktayız. Beslenme ve Diyetetik Bölümü az önce söylediğim gibi bilinçli yapılan bir davranışa yol gösteren liderleri yetiştiriyor. Bu anlamda lokmanın olduğu her yerde diyetisyenlere iş olanakları olduğunu söyleyebiliriz. Ancak gözle görülür bir örnek isterseniz eğer elbette ki en başta sağlık meslek mensubu demiştik sağlık kuruluşları, yataklı veya ayaktan tedavi veren her türlü sağlık kuruluşu. Huzurevleri, yetiştirme yurtları, devlet veya özel sektördeki çok çeşitli yemek veren kuruluşlar, yemek fabrikaları, spor salonları, bunun yanı sıra akademik olarak da öğrencilerimize mezuniyet sonrası da ilerleme olanakları mevcut. Beslenme ve diyetetik hiçbir zaman güncelliğini yitirmeyecek bir meslek alanı. Bu nedenle taleplerin çok fazla olduğunu biliyorum. Ancak beslenme diyetetiğin bir ilgi alanı değil bir bilim alanı olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu nedenle bu bölümü düşünen öğrencilere, buraya gelecek olan aday öğrencilerimize en büyük önerim şu olacaktır: Lütfen, üniversitelerin ve Beslenme ve Diyetetik Bölümlerinin internet sayfalarından beslenme diyetetik kadrolarını inceleyin. Bir meslek ancak o meslek mensubundan öğrenilir; deneyimleriyle ve donanımlarıyla. Her ne kadar tıpla, gıda mühendisliğiyle, veterinerlikle ilişkilerimiz olsa da birbirimizden besleniyor olsak da bizler çok farklı meslekleriz. Lütfen, dediğim gibi kadroları inceleyip ders programlarına bakın ve ona göre bir değerlendirmede bulunarak bölümlerinize karar verin. Trakya Üniversiteli olmanın gelecek yaşamda sadece bugün değil gelecek yaşamda da önemli katkıları olacağına inanıyorum. Çünkü Edirne, bulunduğumuz kent, geçmişiyle gerçekten büyük değerlere sahip. Bunlardan bir tanesi eski başkentlerimizden biri olması, diğeri de ipek ve baharat yolunun tüm Anadolu'dan sonra Avrupa'ya çıkış noktasının Edirne olması. Dolayısıyla kültür alışverişi ki kültür dediğimizde ilk akla gelen yemektir, bu etkileri gözlemleme fırsatı bulacaksınız. Çünkü Balkan ülkelerindeki tüm kültürler birbirlerinden aldıkları beslenme alışkanlıkları ile yaşantılarını sürdürüyor. Bu gerçekten hem entelektüel hem de bilimsel açıdan çok farklı bakış açıları kazandırma özelliğine de sahip. Bizler Trakya Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’ndeki öğrencilerimize 1. sınıftan itibaren öğrenci olarak değil, aday meslektaşlarımız gözüyle bakıyoruz ve kendimize meslektaş yetiştiriyoruz. Bu konuda titiz davranmaya çalışıyoruz. Aynı hassasiyeti öğrencilerimizden de bekliyoruz. İstiyoruz ki derslerini ders olarak değil bir meslek edinme olarak hayat boyu kullanacakları bilgiler olarak takip etsinler. Gelecek günlerde sizleri de aramızda görmeyi bekler, sınavlarınızda başarılar dilerim.